Điều này khiến tôi tự hỏi giữa bia và cà phê thì đâu mới là thứ giúp tôi sáng tạo và minh mẫn hơn để làm việc nhỉ? Biết đâu chừng tôi lại giúp các anh quyết định được khi nào nên uống một hơi 3 ly Espresso hay làm một ly đen đắng.

Sáng tạo thực chất là gì?

Dưới góc độ khoa học, sự sáng tạo là khả năng tạo ra một ý tưởng hoàn toàn mới và độc lập từ những liên kết được hình thành bởi các tiền đề ý tưởng có sẵn trong bộ não. Những liên kết này được kiểm soát bởi một chất hóa học có tên là chất dẫn truyền xung thần kinh (Neurotransmitter). Một trong những chất dẫn truyền này là Adenosine, nó sẽ truyền tín hiệu cảnh báo tới não bộ khi ta đã tuột năng lượng và phản ứng lại bằng cách kết nối với cơ quan thụ cảm để giảm tốc độ dẫn truyền giữa các xung thần kinh.

Adenosine có thể ví như máy theo dõi tình trạng pin của não bộ. Khi năng lượng ở mức thấp, Adenosine sẽ ức chế chức năng não bộ. Đó là lý do vì sao sau khi làm việc căng thẳng vài tiếng đồng hồ, chúng ta bắt đầu thấy mệt mỏi, hệt như bộ não đã hết pin. Cách duy nhất để sạc lại nó là nghỉ ngơi, đánh một giấc và ta lại hoàn toàn khỏe mạnh.  

Tác dụng của cà phê đối với não bộ

Tất cả những người uống cà phê đều biết cảm giác sau khi uống một cốc cà phê nguyên chất.  Tôi biết rằng khi uống một ly Latte hay Espresso, tôi sẽ cảm thấy tập trung hơn. Nếu tôi đang nói chuyện với ai đó, từ ngữ sẽ tự tuôn ra mà không có những từ ngắt quãng như như ừm, à. Nếu tôi đang sáng tác, những ngón tay sẽ không ngừng di chuyển trên bàn phím. Điều này có được nhờ chất Caffeine ức chế cơ quan thụ cảm Adenosine, nghĩa là nó ngăn Adenosine tiếp cận cơ quan thụ cảm và đánh lừa não bộ rằng ta còn rất nhiều năng lượng.

Hiệu ứng này xảy ra chỉ trong vòng năm phút uống cà phê. Khi cơ quan thụ cảm chất Adenosine bị ức chế, chất hóa học sẽ kích thích hoạt động của các nơ ron thần kinh như Glucose, Dopamine và Glutamate – sẽ tăng cường hoạt động. Vì vậy nếu như chúng ta cảm thấy mình đang được cà phê tiếp thêm năng lượng, thì đó là vì nó đang nói với cơ thể rằng năng lượng dự trữ còn rất nhiều dù thực tế có lẽ chúng đã hết từ lâu.

Cà phê giống một quả pháo nho nhỏ

Tác dụng mạnh nhất mà cà phê đem lại cho cơ thể diễn ra trong khoảng từ 15 phút đến 2 tiếng đồng hồ kể từ khi uống. Khi chất caffeine trong cà phê ngấm vào mạch máu, ta sẽ trở nên tỉnh táo hơn vì sự gia tăng nồng độ của Adrenaline và Cotisol. Tuyến thượng thận – nơi hấp thụ Adrenaline sẽ giúp ta cảm thấy tràn đầy năng lượng – dần trở nên đòi hỏi thêm nhiều Adrenaline để giúp cơ thể có lại cảm giác hưng phấn.

Khi các nhà nghiên cứu tại trường đại học Johns Hopkins quan sát những người uống ít hoặc một lượng vừa phải cà phê (khoảng 400ml / ngày), họ nhận thấy một lượng ít cà phê có thể giúp cơ thể hình thành một chất lờn Caffeine (nghĩa là cần nhiều hơn để đạt được trạng thái mong muốn). Cũng giống cảm giác đốt một viên pháo nhỏ và nhìn nó cháy trong vài giây ngắn ngủi, những cảm giác thỏa mãn gắn liền với cà phê không kéo dài được lâu, và ta phải cần thêm một cốc nữa để cảm thấy hài lòng.

Có nhiều nghệ sĩ nổi tiếng là bợm rượu đấy, nhưng không có tay kế toán nổi tiếng nào là bợm cả

Trong khi Caffeine tác động đến một vài phần trong não bộ để giúp cơ thể cảm giác có được nhiều năng lượng hơn thì cồn lại có tác dụng đối với sự sáng tạo. Sau khi làm vài ly bia, ta sẽ có cảm giác kém tập trung hơn vì nó làm suy giảm khả năng ghi nhớ, và ta chẳng quan tâm gì đền ngoại cảnh xung quanh nữa. Tuy nhiên theo những gì mà các nhà nghiên cứu ở đại học Chicago tìm ra,thì đây là một điều tích cực đối với sự sáng tạo.

Các nhà nghiên cứu đưa ra một trò chơi cho 40 nam giới tham gia, họ sẽ được chơi những trò ghép chữ đòi hỏi tư duy sáng tạo. Một nửa trong nhóm đó sẽ uống bia trước khi chơi game, những người còn lại không uống gì cả. Kết quả cho thấy những ai đã uống bia giải được nhiều hơn 40% so với những người tỉnh táo. Có thể kết luận khi lượng cồn trong máu ở khoảng 0.07 (khoảng 2 ly bia) sẽ khiến người chơi nhanh trí hơn với những nhiệm vụ cần sáng tạo, nhưng không yêu cầu sự ghi nhớ hay cần tập trung vào điều kiện ngoại cảnh (ví dụ như lái xe).

Bằng cách giảm sự tập trung vào những thứ xung quanh, chất cồn tạo điều kiện cho não bộ thư giãn để trở nên bay bổng hơn. Ernest Hermingway đã thừa biết điều này khi phát biểu:

 “Sau một ngày làm việc rã rời với trí óc và biết việc đó vẫn tiếp diễn vào ngày hôm sau, còn gì giúp ta có thể  lèo lái ý tưởng sang một con đường khác ngoài rượu whisky ra?”

Chất cồn sẽ giúp ta nảy sinh ra nhiều sáng kiến thú vị hơn

Trong một nghiên cứu thú vị về chủ đề chất cồn và hiệu ứng tác động lên sự sáng tạo, tác giả Dave Birss đã thành lập một nhóm gồm 18 giám đốc sáng tạo và chia họ làm 2 phe dựa trên kinh nghiệm công việc. Một phe được quyền uống thỏa thích và một phe phải giữ sự tỉnh táo. Cả 2 phe được giao một bản thông tin mô tả công việc và phải nghĩ ra thật nhiều ý tưởng hết sức có thể trong vòng 3 tiếng đồng hồ. Các ý tưởng này sẽ được đánh giá bởi các giám đốc sáng tạo hàng đầu khác.

Kết quả ? Phe uống rượu không chỉ sản xuất được nhiều ý tưởng nhất, mà còn đạt được 4 trên 5 ý tưởng có giá trị nhất. Tuy cồn không phải là lựa chọn hoàn hảo cho việc tỉnh táo và tập trung với những gì diễn ra quanh ta, nhưng một vài ly bia lại là cứu cánh cho việc sáng tạo.

Cách khôn ngoan nhất để uống bia và cà phê

Cả cà phê và bia (với lượng vừa phải) đều cho ta thấy chúng có ích trong những việc cụ thể nào; tuy nhiên ta không nên uống quá nhiều khi làm những công việc có thiên hướng tỉ mỉ hoặc phân tích như báo cáo tài chính. Sự gia tăng nồng độ Adrenaline khi dùng cà phê và sư suy giảm khả năng ghi nhớ khi uống bia sẽ khiến ta dễ mắc lỗi.

Bia là để dành cho ý tưởng

Thời điểm tốt nhất để làm một hai ly bia là khi ta cần tìm kiếm một ý tưởng độc đáo. Bởi vì bia khiến ta ít quan tâm hơn tới môi trường xung quanh, bộ não sẽ có thêm khoảng trống để chìm sâu vào suy tư hơn.

Những nhà thần kinh học đã nghiên cứu về “khoảng khắc Eureka” và nhận ra để tạo ra được những khoảnh khắc đáng giá như vậy, ta phải thật thư giãn. Nghiên cứu chỉ ra rằng khoảng 5 giây trước khi hiện tượng Eureka diễn ra, não sẽ gia tăng tần số sóng Alpha, loại sóng não này tác động đến hồi thái dương. Chúng mang đến sự thư giãn - điều này giải thích tại sao chúng ta thường nảy ra ý tưởng khi đang đi bộ, khi tắm dưới vòi sen hoặc đang trong nhà vệ sinh.

Cồn là một chất có khả năng thư giãn, vì thế nó tạo nên hiệu ứng tương tự bằng sóng Alpha và giúp ta đạt được khoảng khắc bay bổng quý giá. Cà phê lại không thực sự hữu ích bằng bia nếu ta muốn sáng tạo.

Cà phê có thể tăng tốc hiệu suất công việc          

Khi đã có sẵn ý tưởng hoặc kế hoạch công việc để thực hiện dự án, một cốc cà phê sẽ giúp ta làm được nhiều hơn là so với một ly bia. Nghiên cứu về Caffeine cho thấy nó có thể cải thiện hiệu quả và tốc độ công việc nếu chúng ta đang làm những việc tương đối dễ và không cần tới tư duy trừu tượng.

Mẹo nhỏ: Nếu định uống cà phê, hãy làm điều đó trước buổi trưa để nó không tác động đến giấc ngủ. Trung bình cơ thể phải mất 5-10 tiếng để loại bỏ toàn bộ chất caffeine ra khỏi người. Rối loạn giấc ngủ sẽ gây ảnh hưởng xấu đền khả năng làm việc đặc biệt là khi gần tới ngày hoàn thành dự án.

Luôn điều độ

Nếu anh có ý định uống cà phê hoặc bia khi làm việc, thì nhớ rằng không nên uống quá 2 ly cà phê và 2 ly bia trong một buổi, và đừng làm quá 1-2 lần mỗi tuần. Không nên xem chúng là giải pháp cho công việc, vì chúng dễ ảnh hưởng xấu tới ta hơn là đem tới một lối sống lành mạnh.

Nhưng nếu phải chọn giữa hai thứ, hãy cân nhắc về loại việc mình cần làm là gì và đừng uống quá chén. Uống điều độ hoặc ta sẽ mất đi cảm giác thưởng thức và sự minh mẫn mà chúng đem lại.