Với diện tích chỉ hơn 10 mét vuông, tiệm sách miễn phí của ông Nguyễn Ngọc Cần (SN 1953) nằm ngay mặt tiền số 21 Nguyễn Hữu Cảnh (quận Bình Thạnh, TP.HCM).

Bên trong tiệm sách, bất kỳ ai khi mới bước vào cũng sẽ kinh ngạc với số lượng sách không hề nhỏ. Những kệ sách được ông thiết kế bằng khung sắt áp sát vào tường chạy từ chân cầu thang lên gác. Tất cả sách đều được ông sắp xếp ngăn nắp, phân chia thành từng thể loại cụ thể.

Đặc biệt, tiệm sách có 3 quy định: không đặt cọc, không ghi sổ, không bắt buộc trả lại. Cứ thế gần 10 năm qua, nơi đây đã trở thành điểm đến lý tưởng của giới mê sách.

Ông Cần sinh ra ở Long An, lớn lên và làm việc tại TP.HCM. Thuở nhỏ, ông rất ham đọc sách nhưng gia đình không mấy khá giả để đáp ứng được sở thích ấy.

“Hồi xưa, nhà tôi nghèo, không có tiền mua sách. Tôi ham quá nên chỉ biết ra nhà sách đọc trộm. Nhiều khi dành dụm rất lâu mới đủ mua một quyển sách. Thỉnh thoảng, bạn bè thấy tôi mê sách nên mới cho tôi mượn vài quyển về đọc”, ông kể.

Ông Cần sắp xếp sách ngăn nắp, phân chia thành từng thể loại cụ thể.

Ham mê sách từ bé, ông nghiệm ra rằng, nguồn kiến thức mà sách đem lại là vô hạn. Năm 2008, ông quyết định mở một tiệm sách nhỏ vừa để phục vụ nhu cầu đọc sách của chính bản thân vừa làm nơi giao lưu, hội ngộ bạn bè và những người có cùng đam mê.

Ngày ấy, ông dồn hết số tiền tiết kiệm vào việc mở tiệm sách. Thậm chí ông còn đi vay thêm tiền của em gái để tìm mua sách cũ.

Nằm ở vị trí mặt bằng đắt đỏ ngay tuyến đường trung tâm Sài Gòn, ngôi nhà do ba mẹ để lại ở số 21 Nguyễn Hữu Cảnh được ông Cần dành làm tiệm sách thay vì buôn bán hoặc cho thuê.

Ai cũng bảo ông khùng khi đổ hết công sức và tiền bạc vào tiệm sách cũ không đem lại lợi nhuận, lại còn mở miễn phí cho người khác đọc nhưng ông bỏ ngoài tai.

Đến nay, tiệm sách của ông đã duy trì được gần 10 năm. Mỗi ngày cửa tiệm chỉ mở từ lúc 15 giờ đến 22 giờ.Tất cả thời gian buổi sáng, người đàn ông này dành cho việc mua sách. Hàng ngày ông phải chạy xe đến 11 nơi để mua sách mang về, tăng sự đa dạng cho tiệm.

Ông Cần cho biết, tất cả sách mới tại tiệm này đều có giá bán giảm 30% - 40% so với giá bìa. Đặc biệt, sau khi đọc xong, họ có thể mang sách đến tiệm của ông để đổi lấy quyển sách khác mà không phải mất thêm bất kỳ khoản chi phí nào.

Ngoài ra, trước cửa tiệm, ông kê sẵn chiếc ghế đá và mấy chiếc ghế nhựa, bình nước trà, bánh kẹo… phục vụ miễn phí cho mọi người đến đọc sách. Vì vậy, tiệm sách miễn phí của ông chủ dễ tính ngày càng đông khách.

“Lúc trước người đến đọc sách đa phần là những người trung niên, cán bộ đã về hưu… Nhưng về sau này, các bạn trẻ đến đây đọc sách mỗi ngày một nhiều hơn đặc biệt vào những ngày cuối tuần. Đây cũng chính là động lực giúp tôi duy trì tiệm sách suốt gần 10 năm qua”, ông Cần kể.

Cũng từ ngày mở tiệm sách, ông Cần có cơ hội gặp gỡ, tiếp xúc với nhiều người. Không chỉ đến mượn sách, họ còn hỏi han, trò chuyện, coi ông như một người thân quen để trút bầu tâm sự. Vì vậy, nhiều khi ông trở thành chuyên gia tâm lý bất đắc dĩ.

Trong đó, cách đây không lâu, vì bế tắc trong cuộc sống, một đại gia ở TP.HCM tìm đến tiệm sách của ông khiến ông nhớ mãi.

Ông kể, anh này có đầy đủ cả tiền tài lẫn địa vị nhưng suốt những năm qua, anh không hề cảm thấy hạnh phúc. Anh mải miết chạy theo ma lực của đồng tiền, không quan tâm đến vợ con. Người đàn ông này luôn nghĩ rằng chỉ có tiền bạc mới khiến anh và vợ con được sống trong sự sung túc và hạnh phúc.

Thế nhưng, anh không ngờ rằng, có tiền bạc, vợ con anh rơi vào ăn chơi sa đọa, họ càng xa lánh chính anh. Dần dần, anh cũng trở nên mệt mỏi và bế tắc trước cuộc sống. Anh thấy cô đơn trong ngôi nhà của chính mình.

Sau khi nghe câu chuyện trên, ông Cần chia sẻ và tháo gỡ những khúc mắc đang tồn tại trong lòng vị khách. Theo ông, anh đã quá xem trọng tiền bạc mà không coi trọng đến cảm nhận và suy nghĩ của mọi người trong gia đình.

Vợ con anh cần ở người chồng, người cha sự yêu thương đúng cách. Hơn hết, vị khách này quên mất rằng, đôi khi chỉ có tiền bạc thôi chưa đủ để mang lại hạnh phúc trong cuộc sống.

Sau đó, ông Cần chọn cho người đàn ông này khá nhiều sách về triết lý của nhà Phật để mang về đọc. Về sau, vị đại gia tìm đến với vẻ mặt tươi tỉnh và cảm ơn ông vì những lời khuyên bổ ích.

Ở tuổi 65, cuộc sống của ông Cần luôn vui vẻ. Ông chia sẻ, với ông bây giờ, quan trọng là được làm điều mình thích và có ý nghĩa.

Ông vẫn luôn trăn trở: "Hiện nay, thiết bị công nghệ hầu như chiếm hết thời gian của thế hệ trẻ, văn hóa đọc ngày càng đi xuống. Tôi mong các bạn trẻ tiếp cận với sách nhiều hơn. Nhờ đó, các bạn có những vốn kiến thức sâu rộng áp dụng vào trong cuộc sống. Tôi luôn hi vọng giới trẻ sẽ phục hồi dần niềm đam mê đọc sách”.