Petite Heure Minute Ha Long Bay I là món quà mà Jaquet Droz - thương hiệu đồng hồ Thụy Sĩ gần 300 tuổi gửi tới những nhà sưu tập Việt. Toàn bộ quá trình lên ý tưởng bắt nguồn từ người Việt, sau đó truyền tải tới những ngòi bút nghệ thuật tại Jaquet Droz. Thành phẩm là sự trình diễn của kỹ nghệ vẽ tiểu họa giàu kỹ thuật và bản sắc trong thế giới đồng hồ Thụy Sĩ. 

Độc bản Vịnh Hạ Long vinh dự được một nghệ nhân mang dòng máu Việt là Lê Ngọc Thanh, trưởng bộ phận vẽ tiểu họa của Jaquet Droz lên ý tưởng, phác thảo và hoàn thiện.

Những chiếc bút lông chải mịn với sợi mảnh tựa như cọng tóc được sử dụng để tô vẽ, đổ hồn Vịnh Hạ Long lên mặt đồng hồ men trắng. Mặt đồng hồ sau đó được nung trong lò để ươm màu và quá trình này được lặp lại tỉ mỉ trong khoảng hai mươi lần.

Mỗi lần lò nung nổi lửa là một lần bức tiểu họa sống động và chân thật hơn. Từng bước đều được thực hiện tỉ mỉ bằng cả yếu tố con người và nghệ thuật, ấp ủ mỗi mặt đồng hồ tới hơn một tuần để hoàn thiện.

Độc bản Petite Heure Minute Ha Long Bay trên tay một người mộ điệu.

Toàn bộ quá trình trang trí được thực hiện hoàn toàn bằng tay. Chiếc Petite Heure Minute Ha Long Bay I có bộ vỏ kích thước 39mm và thuộc bộ sưu tập Petite Heure Minute - nơi những tuyệt tác đồng hồ automata như The Bird Repeater, Charming Bird, Tropical Bird Repeater và mới đây nhất là Magic Lotus được thể hiện kì công.

Giống như bất kì tác phẩm nào thuộc Ateliers dArt của Jaquet Droz, những nghệ nhân đã góp phần tạo nên Petite Heure Halong Bay I sẽ đều để lại những nét riêng biệt trên tác phẩm. Những dấu ấn này được lưu truyền qua nhiều đời, bền vững theo thời gian, cùng những câu chuyện chờ để kể lại cho thế hệ tương lai.

Nghệ thuật tiểu hoạ và kỹ nghệ tráng men bậc thầy

Bức tiểu họa Vịnh Hạ Long trên phiên bản Petite Heure Minute được tạo nên từ nghệ thuật tiểu họa và tráng men. Trong đó, tiểu hoạ là một bộ môn nghệ thuật lâu đời đòi hỏi sự kì công, tỉ mỉ tuyệt đối. Kỹ thuật được thể hiện dưới các bức tranh càng nhỏ, càng nhiều chi tiết, càng phức tạp về màu sắc và đường nét thì càng được đánh giá cao. Các bức tiểu hoạ phải có một bề mặt mịn màng nhất có thể. 

Nhiều tài liệu cho rằng nghệ thuật tiểu hoạ bắt nguồn từ xã hội Rome thịnh vượng, nhưng cũng đã có khởi nguồn trong những văn tự Ai Cập cổ đại. Lịch sử của tiểu hoạ cũng để lại nhiều dấu tích ở nhiều nền văn hoá đa dạng trên thế giới.

Jaquet Droz đã mời giới yêu đồng hồ tại Việt Nam trải nghiệm một ngày làm nghệ nhân tiểu họa tráng men, qua đó truyền tải những giá trị nghệ thuật và yếu tố con người trong mỗi chiếc đồng hồ tinh xảo.

Đi cùng với nghệ thuật tiểu hoạ là kĩ nghệ tráng men. Kĩ nghệ này đã có từ thế kỉ thứ 17, đầu tiên được giới quý tộc Anh yêu thích lăng xê sau đó tới nước Nga và các Hoàng gia châu Âu cũng như trên toàn thế giới.

Nếu chỉ vẽ trên mặt đồng hồ bằng kim loại đơn thuần, tuổi thọ của bức hoạ thường ngắn hạn, và ngay cả khi mới vẽ độ bóng của kim loại sẽ khiến cho bức tranh khó mà sắc nét và biểu đạt kĩ được các chi tiết. Còn trong tráng men, các sắc màu có gốc kim loại sau khi vẽ xong được đưa vào lò nung chảy sẽ ăn vào mặt đồng hồ, vốn là một tấm đồng. Sau khi hạ nhiệt, bức hoạ hoàn chỉnh được bao bọc bởi một lớp tráng men trong suốt nữa để gắn kết tất cả lại với nhau. 

Chính vì vậy, nhiều vật phẩm mang tính sưu tầm được trưng bày trong các bảo tang ngày nay có nhiều bức tiểu hoạ tráng men hàng trăm năm tuổi nhưng màu sắc và nét vẽ vẫn nguyên vẹn, đó là những bộ giáp sắt, yên ngựa, gương, hộp trang sức có niên đại từ thời Middle Ages cho tới thời Phục Hưng.

Món quà từ thương hiệu đồng hồ Thụy Sĩ 300 năm tuổi

Trong số ít ỏi những cây đại thụ của thế giới đồng hồ cao cấp, Jaquet Droz là cái tên sở hữu nhiều kiệt tác kinh điển. Cha đẻ của thương hiệu - Pierre Jaquet-Droz (1721-1790) là một trong những tượng đài thuở sơ khai của ngành đồng hồ. Không chỉ là một nghệ nhân chế tác, ông còn là nhà soạn nhạc và một kỹ sư đa tài. 

Những thành tựu nổi bật trong lịch sử Jaquet-Droz phải kể đến bộ ba kiệt tác Automaton những con rối chuyển động bằng cơ học có một không hai, khẳng định vị thế thống trị của thương hiệu Jaquet-Droz tại châu Âu vào nửa sau thế kỉ 18. Ngày nay, ba cỗ máy 240 năm tuổi The Writer (6.000 chiếc), The Musician (2.500 chiếc) và The Draughtsman (2.000 chiếc) mang tầm nhìn vượt thời gian và kiến thức cơ học phức tạp, hiện đang được trưng bày tại Bảo tàng Nghệ thuật và Lịch sử Neuchatel. 

Từ trái sang phải: The Draughtsman, The Musician, The Writer - 3 cỗ máy cơ học của hãng.

Sau nhiều biến cố thăng trầm, thương hiệu Jaquet-Droz cuối cùng thuộc về tập đoàn Swatch - vị đại gia của làng đồng hồ Thuỵ Sĩ vào năm 2000. Định vị Jaquet Droz trong nhóm những thương hiệu uy tín và xa xỉ nhất thuộc sở hữu, ông Marc A. Hayek chủ tịch tập đoàn Swatch đã tự đặt mình vào mục tiêu kế thừa tinh thần tìm kiếm sự hoàn hảo, cảm xúc nghệ thuật và giá trị thi ca trong những sáng tạo sau này của thương hiệu.

Magic Lotus là phiên bản giới hạn 28 chiếc, minh họa dòng chảy thời gian qua bốn mùa trên đầm sen di chuyển sống động. Đây là mẫu Automata phức tạp nhất từ trước đến nay của Jaquet Droz với hoạt cảnh chuyện động 4 phút, đá quý đổi màu và cá Koi vẫy đuôi quanh mặt đồng hồ.

Trong vô vàn nguồn cảm hứng, khắc hoạ những bức tranh thiên nhiên màu sắc là một trong những điều xưởng nghệ thuật Ateliers dArt của Jaquet Droz lấy làm tự hào. Với thế hệ nghệ nhân hậu duệ của ông tổ Jaquet Droz, đồng hồ cũng biết kể những câu chuyện và lưu giữ những khoảnh khắc đẹp. Kĩ thuật thượng thừa truyền đời suốt gần 300 năm tuổi cho phép Jaquet Droz có thể biến tấu những chiếc đồng hồ cổ điển thành bức tiểu họa sống động, có câu chuyện và cái hồn riêng trên bộ sưu tập Petite Heure Minute. 

The Bird Repeater Fall of the Rhine, giới hạn chỉ 8 chiếc được sản xuất, kể lại tổ ấm của loài chim thiên nhiên trên thác nước Rhine Fall lớn nhất Châu Âu.

Ý niệm truyền đời này được các nghệ nhân kết hợp cùng với nghệ thuật chế tạo Automata tạo ra những chiếc đồng hồ đeo tay có hoạt cảnh sống động và được thế giới đồng hồ công nhận như những tuyệt tác đương đại. 

Và nay, cảnh quan thiên nhiên thơ mộng, kì vĩ của Vịnh Hạ Long báu vật của Việt Nam và nhân loại tiếp tục trở thành nguồn cảm hứng lớn của Jaquet Droz, được thể hiện trên chiếc đồng hồ độc bản Petite Heure Minute Ha Long Bay I.

Theo: Vnexpress